Fins voor iedereen (?)

Even een tip voor mensen die graag Fins willen lezen, zonder zelf Fins te leren. Sinds kort is Google Vertaling ook beschikbaar voor vertalingen vanuit het Fins naar het Nederlands, en omgekeerd. Hoe werkt dat?

• Ga naar Google Vertaling
  
• Kopieer of typ zelf een Finse tekst in het vakje onder 'originele tekst'
• Kies onder dit vakje voor 'Fins', en klik op 'vertaal'
• En zie: een (min of meer) Nederlandse tekst wordt weergegeven.

Toegegeven, de vertaling is nog verre van volmaakt; het is al heel wat als je weet waar de tekst over gaat, maar toch. Een voorbeeld:
Originele Finse tekst:
Epäonnen hetkiä koettiin ensimmäisessä osassa, kun tahtipuikko kopsahti kapellimestarin korokkeen kaiteeseen ja lensi parketille. Vänskä ei tapausta murehtinut, vaan jatkoi osan loppuun käsillään viittoen.
Vertaling door Google:
Reverse momenten van een golf van het eerste deel van de tahtipuikko kopsahti dirigent platform leuningen en vloog met parket. Vänskä niet het geval is murehtinut, maar bleef tot het einde van de viittoen met hun handen.
Waar ging het over?
Bij zijn afscheidsconcert, twee weken geleden, verloor Vänskä zijn dirigeerstokje tijdens het eerste deel van Mahlers 9e symfonie. Dat vloog met geweld over de lessenaar heen en kwam met kracht op het parket neer. Niemand werd gewond. Vänskä raakte niet onder de indruk van het gebeuren en bleef met zijn handen dirigeren tot het einde van het eerste deel.

Het is ook mogelijk om een hele webpagina te laten vertalen. Kopieer dan het adres van de webpagina die vertaald moet worden naar het vakje onder 'Een webpagina vertalen'.

Twee vlaggendagen achtereen

Gisteren werd overal in Finland gevlagd ter ere van Moederdag (Äitienpäivä). Ik kan mij niet herinneren dat er met Vaderdag, in Finland gevierd op de 2e zondag in november, ook gevlagd werd. Dit jaar toch maar eens beter opletten.

En vandaag (gewoon een werkdag en geen 2e Pinksterdag) is het weer een nationale vlaggendag, ditmaal ter ere van de geboortedag van de Finse filosoof en staatsman Johann Vilhelm Snellman. Hij leefde van 1808 tot 1881, en speelde o.m. een belangrijke rol bij de erkenning van de Finse taal.en de invoering van een eigen munt in Finland. Hij heeft veel bijgedragen aan de vergroting van de autonomie van Finland in de tijd dat de Russische tsaar groothertog was van Finland.

Spelling

Is Fins een moeilijke taal? Niet wat de spellingsregels betreft. Je schrijft een woord precies zoals je het uitspreekt. Het omgekeerde geldt natuurlijk ook. Bovendien worden buitenlandse woorden gewoon verfinst. Daarover meer in een volgende bijdrage. Dan het Nederlands: een taal vol valstrikken op het gebied van de spelling. Hierna alvast een oefening voor het Nationaal Dictee 2008, een tekst van Rob Schouten, geknipt uit Trouw (2003), door ons iets aangepast. Ziezo, nu kunnen we dat knipsel opruimen.

Even oefenen.
De Europese top, dat enigszins megalomane instituut, waar in goedgeoutilleerde conferentiezalen tot in de hoogste echelons door equipes van excellenties peripatetisch wordt gepalaverd en gelobbyd gedurende intergouvernementele sessies, alvorens men zich des avonds, evenzeer omringd door simultaanvertalers als gefrakte subalternen en hun hoogopgetaste dientafeltjes, tijdens banketten aan ovalen tafels, jijend en jouend tegoed doet aan bouillabaisse en door fjordvissers gevangen mollusken met krabbensaus, is op een faliekante deconfiture uitgelopen. Terwijl Iberiërs en polakken de continentale unificatie imprudent en impardonnabel traineerden omwille van nationalistisch en chauvinistisch geïnspireerde interesses, zonder oog voor de imminente risico’s van een dichotoom Europa, dreigde ook tussen de Lage Landen, met hun van oudsher bekende rentmeesterschap en hun aartsvijand, het door interne unificatie al meer dan een decade gemaltraiteerde Duitsland, een schisma te ontstaan inzake begrotingsdiscipline en vetorecht, als waren het intertribale incompatibiliteiten uit de dagen olim. Daarenboven worden zulke haast obsolete conglomeraties van hooggeplaatsten tegenwoordig vaak getroebleerd door van heinde en ver toegestroomd geteisem van anarchistisch en syndicalistisch pluimage, gesecondeerd door plaatselijk gajes van govies en geestelijke baneussies, die met ongeschoolde exclamaties en ongedisciplineerd patois tot de met de nationale kleuren aller participanten gepavoiseerde fortificaties proberen door te dringen. Bij zo’n ontegenzeglijke ontstentenis van gekalligrafeerde multilaterale akkoorden en gezien de voortdurende schennis van het stabiliteitspact, alles gemaskeerd door een haast endemisch gepluimstrijk en theatrale discussies, moet men zich afvragen of zo’n chique locatie van gobelins en speeches wel de juiste omgeving is voor een eensgezind Europa, en of een grotelijks veronachtzaamd en onschappelijk gekoeioneerd land als Nederland niet moet prefereren te retourneren tot de aan de eigen delta’s geëvaporeerde normen en waarden en tot het idiosyncratische, in nationale dictees geëxerceerde taalgebruik uit nationalistischer georiënteerde epoques.
Klaar.

Osmo, bedankt!

Zestien jaar geleden kwam onze zoon Jan (toen een jaar of 15) op een zaterdagmiddag thuis met een onverwacht cadeautje voor pa: een cd met het vioolconcert van Sibelius, met zowel de oorspronkelijke versie uit 1903/04 als de definitieve versie uit 1905. De keuze voor deze cd was wel te verklaren: Jan ging in die tijd naar vioolles, en hij wist dat zijn pa Sibelius "verzamelde". Hij zei er wel bij dat hij de cd op den duur misschien terug zou willen hebben.
De solist op de cd was Leonidas Kavakas, en het orkest was het voor mij nog onbekende orkest van Lahti (Sinfonia Lahti) onder leiding van Osmo Vänskä. In de jaren daarna heb ik nog minstens 25 cd's van Sinfonia Lahti o.l.v. Osmo Vänskä gekocht, voor het overgrote deel met muziek van Sibelius, en alle uitgebracht op het BIS-label.
Onze keuze om in Lahti te gaan wonen is zeker ook mede bepaald door de aanwezigheid van dit orkest, dat onder Vänskä grote internationale bekendheid heeft gekregen .
Deze week neemt Osmo Vänskä na 20 jaar helaas afscheid van "zijn" Sinfonia Lahti met twee concerten in Lahti, op 7 en 8 mei. Wij zullen daar op 7 mei bij zijn. Op het programma staan de 9e symfonie van Bruckner en de wereldpremière van ORA (voor slagwerkgroep en orkest) van de IJslandse componist Masson. Jammer genoeg alweer geen Sibelius!

Vänskä is sinds 2003 muzikaal directeur van het Minnesota Orchestra in Minneapolis.

Gelukkig heeft Jan de cd nog niet teruggevraagd.

Nederland op de Finse TV

TV1, de Finse publieke omroep, zendt op zondagavond 4 mei de documentaire Päivä jolloin van Gogh murhattiin (De dag waarop Van Gogh werd vermoord) uit. Het is een productie van de Hessischer Rundfunk uit 2006. De uitzending wordt herhaald op 10 mei
Op dinsdagavond is op hetzelfde net de film 6. toukokuuta (6 mei) van Theo van Gogh te zien, een film naar aanleiding van de moord op Pim Fortuyn.
In Nederland zouden wij beide uitzendingen waarschijnlijk aan ons voorbij hebben laten gaan. Maar nu wij in Finland wonen kan dat natuurlijk niet.